34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdA *** PG: 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij

In Betrouwbare Bronnen aflevering 34:PG Kroeger over politiek en cultuur in de oudste politieke partij van Nederland, die 140 jaar geleden werd opgericht: de Anti-Revolutionaire PartijPartij van de Arbeid-leider Lodewijk Asscher en zijn zoektocht naar 'een nieuw bezielend verhaal' *** PG Kroeger belicht ontstaan en karakter van de kleurrijke en invloedrijke oudste politieke partij van Nederland, de Anti-Revolutionaire Partij, die in 1980 opging in het CDA. De ARP stond bekend als 'de Mannenbroeders'. Het was het politieke machtscentrum van de gereformeerden, de rechtzinnige protestanten en hun zuil. Zij waren calvinisten pur sang. IJverig, koppig, sober, gehecht aan beginselen en politieke strijd daarover. Het was een partij met een opmerkelijke, zeer herkenbare cultuur, zeden en gewoonten. Dat gold ook voor de mensen die het gezicht en het hart van de club vormden. Bijvoorbeeld de onlangs overleden Hannie van Leeuwen - 'Straaljager Hannie' volgens communistenleider Marcus Bakker. PG vertelt waarom koningin Wilhelmina zo'n afkeer had van ARP-voorman, de dominee en wereldreiziger Arbaham Kuyper. Niettemin mocht zijn opvolger Hendrik Colijn later de financiële puinhoop van de Oranjes saneren. De ARP was machtig, kende vele krachtige leiders, had haar 'branding' erg goed voor elkaar en blijkt achteraf de eerste moderne democratische massapartij. Deze behoudende, christelijke groepering nu gezien kan worden als 'het D66 van de negentiende eeuw'. *** PvdA-leider Lodewijk Asscher wil op weg naar de volgende Tweede-Kamerverkiezingen en daarna intensief samenwerken met GroenLinks en de SP. Het kan zelfs leiden tot een gezamenlijke lijst, zegt Asscher in de deze Betrouwbare Bronnen. ‘We moeten om tafel om te kijken hoe je een aantrekkelijk alternatief vormt. Je kunt veel krachtiger zijn als je heel veel idealisten verenigt. Als we met GroenLinks en SP aan kunnen geven: we doen het samen uit, samen thuis na de verkiezingen, dan zou dat een waanzinnig krachtig signaal zijn. Dan heb je een blok gevormd en dan moeten in de kabinetsformatie een of twee rechtse partijen aanschuiven bij een links en progressief blok. Dat is heel anders dan wat nu D66 overkomt, dat je in je eentje bij een rechts motorblok zit.' In 2016 sprak Asschers voorganger als PvdA-leider Diederik Samsom hier al over met GroenLinkser Bram van Ojik. Maar GroenLinks-leider Jesse Klaver, toen bezig aan een snelle opmars, wees deze vorm van samenwerking af. 'De situatie is nu anders’, zegt Asscher. ‘We zitten alle drie in de oppositie. Als we duidelijk maken dat we het samen gaan doen, kun je wel degelijk een wervend alternatief schetsen.' Hij wijst er op dat GroenLinks, SP en PvdA samen al tegenbegrotingen maken en bij belangrijke debatten tactiek afspreken. Asscher zelf wil bij de volgende verkiezingen en ook in de periode daarna zijn partij aanvoeren: 'Ik heb daar heel veel zin in. Na de nederlaag merkte ik dat ik nieuwe energie vond in de Tweede Kamer. Bij de Statenverkiezingen stemden negen keer zoveel jongeren op ons als bij de Kamerverkiezingen. Er is weer iets aan het gebeuren. Nieuwe energie, vrolijkheid.’ Volgens Asscher verandert ook de tijdgeest. 'Het is fascinerend om VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff nu te horen. We hebben de VVD twee jaar lang de afschaffing van de dividendbelasting en de verlaging van de winstbelasting horen verdedigen als essentieel voor de Nederlandse samenleving. En opeens is het of Dijkhoff mijn spreektekst heeft gevonden als hij zegt dat de multinationals meer belasting moeten betalen en zich verantwoordelijker moeten voelen voor de samenleving. Er is iets heel interessants aan de gang. Iedereen is wel klaar met dat neoliberale verhaal.' In Betrouwbare Bronnen vertelt Asscher dat hij spijt heeft van de strijd om het PvdA-lijsttrekkerschap met Samsom: ‘Als ik die debatten nu terugzie, heb ik daar pijn van in de buik. Dat had ik nooit moeten doen. Dit toneelstuk kon alleen maar slecht aflopen.' Asscher heeft zelfs gedroomd van emigreren. 'Ik zat in een tredmolen waarin het maar niet goed kwam en droomde van een rustig bestaan met mijn gezin aan de Oostkust van Amerika.' Lodewijk Asscher twijfelt of hij nog kan samenwerken met de Britse Labour-leider Jeremy Corbyn. In een brief vraagt Asscher aan Corbyn opheldering te geven wat de Labour-leider doet tegen antisemitisme in zijn partij: 'Dit hoor je met wortel en tak te bestrijden.' Corbyn beloofde Asscher eerder dat te doen, maar begin deze maand kwamen er nieuwe signalen dat in de top van de Labourparty te weinig krachtdadig werd opgetreden tegen antisemitisme.  'Dat vind ik bizar’, zegt Asscher. 'Ik ga heel goed bekijken wat hij terugschrijft, want antisemitisme mag niet salonfähig worden. Ik zal dat te allen tijde bestrijden, zonder aanzien des persoons. Ik wil heel graag gerustgesteld worden dat Labour ook onder Corbyn een bondgenoot is.'  Aanleiding voor het gesprek met Asscher is de verschijning van het boek: Lodewijk Asscher - Opstaan in het Lloyd Hotel - Uitgeverij Podium, Amsterdam, ISBN 987 90 5759 919 4 *** Tijdlijn BB afl. 34: 00:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes van Lodewijk Asscher 00:05:21 - PG Kroeger (deel 1) 00:35:07 - PG Kroeger (deel 2) 01:11:32 - Lodewijk Asscher (deel 1) 01:45:24 - Lodewijk Asscher (deel 2) 02:06:39 - Uitro door Jaap 02:07:43 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.