214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's

Hoewel anders dan velen geloven 'Prinsjesdag' geen eeuwenoude traditie is, is het in de afgelopen eeuw toch wel dé dag van ceremonie en vertoon geworden van het Oranjehuis. Van rijtoer tot balkonscène en van hoedjesparade tot militaire kapellen lijkt het wel of het koningshuis en Den Haag innig verbonden zijn en elkaar zeer goedgezind. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de échte verhalen daarachter. En doen dat met kenner par excellence Paul Rem, conservator van Paleis Het Loo, Zijn nieuwe boek 'Haagse Huizen van Oranje' verschijnt deze week bij Walburg Pers en vertelt rijk geïllustreerd over paleizen, optrekjes, verdwenen en eindeloos gerecyclede vorstelijke verblijven. Over vergeten prinsessen, dienaren en koninklijke drama's. Uit de rijke historie van die huizen en hun Oranjebewoners bespreken ze drie beeldbepalende tijdperken. 1] De ruim 50 jaar van Willem van Oranje en zijn zonen Maurits en Frederik Hendrik Woonde de Vader des Vaderlands helemaal niet in Den Haag, maar in het veel chiquere Delft, zijn zonen vestigden zich in het centrum van de macht, waar Johan van Oldenbarnevelt en de Staten-Generaal de feitelijke leiding over de nieuwe Republiek uitoefenden. Maurits woonde letterlijk op de stoep van zijn leermeester die eindigde als zijn bittere rivaal. Geen Oranje zette zo'n stempel op Den Haag als stad van Hof , dynastie, ceremonie en barokke pracht en praal als de geheel vergeten Gräfin von Solms-Braunfels. Als de vrouw van Frederik Hendrik bracht deze Amalia von Solms schwung, moderne bouwkunst, kleur, internationale huwelijksdiplomatie en beau monde naar de Hofvijver. Zij gaf zowel Paleis Huis ten Bosch als Paleis Noordeinde de klassieke grandeur die wij nu nog kunnen zien. 2] Na Napoleon kwam voor de Oranjes de Romanov-eeuw Zij gingen heersen als Russische autocraten en trouwden in de glorieuze dynastie van de nazaten van Catharina de Grote. Willem I werkte als een tsaar en vervreemdde door zijn Hollandse soberheid zowel de Belgen als zijn familie van zijn koppig bewind vanuit Noordeinde. Willem II trouwde in de tsarenfamilie en verlangde naar hun opulente grootsheid en naar romantische schoonheid in door hemzelf ontworpen Oranje-paleizen. Willem III zag zich als een echte Rus en tirannieke Romanov, maar vond in de liberale Grondwetschrijver Thorbecke zijn onbuigzame opponent. Geen wonder dat hij Den Haag, zijn vrouw en die premier haatte. 3] De eeuw van de vrouwen van Oranje Opnieuw is de meest invloedrijke van hen bijna vergeten. Emma redde de monarchie door deze zeer doortastend en subtiel te vernieuwen. Met haar worden de Oranjes geliefde symbolen die rondreisden en zich vertoonden aan het volk. Haar verfijnde rococohuis was de locatie van zowel wekelijks politiek beraad als van balkonscènes voor de massa. Wilhelmina woonde liever op Het Loo, zoals Juliana het liefst op Soestdijk verbleef. Zij hielden bewust afstand. Wilhelmina wilde trouwens na de oorlog eerst in ‘een gewoon Haags huis' zitten en daar als een Romanov zélf gaan regeren. Pas onder Beatrix werd Den Haag in ere hersteld als residentie en 'hoofdkantoor van de firma'. Ook toen was de eigenwijsheid van 'ons Russisch bloed' nog bepaald niet weggezakt, zoals de schrijfster Yvonne Keuls mocht beleven op Noordeinde. En er is nog zo veel meer! Die fietsenkelder waaruit in de kabinetsformatie van 2021 Lilianne Ploumen en Jesse Klaver ongezien probeerden weg te komen blijkt van een vroegere Oranjeprins. De Stadhouderskamer aan het Binnenhof heette voor stadshouder Willem V 'het Brabants Kabinet'. Paul Rem en PG geven ook nog twee 'Oranjehuizentips' om te bezichtigen: plekken die getuige waren van situaties die nooit in de geschiedenisboekjes of de societypers zijn vermeld. *** Het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest is sponsor van deze aflevering. Speciaal voor BB-luisteraars: geniet met 15% korting op alle najaarsconcerten van het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerorkest in het Concertgebouw in Amsterdam, via: orkest.nl/betrouwbarebronnen Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar [email protected] en we nemen contact met u op! *** Verder lezen Paul Rem - Haagse huizen van Oranje (Walburg Pers) *** Verder luisteren 190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa 129 - De rommelige historie van Prinsjesdag 80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid 43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe 8 - Paul Rem over The Queen *** Tijdlijn 00:00:00 – Intro 00:01:40 – Deel 1 00:46:41 – Deel 2 01:14:53 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.